فروشگاه اینترنتی خوانسالار

برگرفته از وبلاگ زبان خوانساری : shahre-khansar.blogfa.com

------------------------------------------------------------------------------------------------

_________________________________________________________________

*گرگ که پیر گنو ریش خنجی اسپد گنو

( gorg ge pir genu rish khenji esbad genu )                          

گرگ که پیر می شود ریشخند سگ میشود.

کنایه از : ناتوان و پیرمرد را گرامی داشتن و به مسخره نگرفتن

 

*گری چه کار به غری دارو ( gari che kar be ghori daru )

کچلی چه کار به قری دارد.

کنایه از : نامربوط بودن موضوع به یکدیگر است.

 

*گلیمژ بون کفت  ( gelimezh bun keft ) 

گلیمش روی پشت بام افتاد.

کنایه از : رسوا شدن و فاش شدن راز است.

*کمژ ( قد) گل میخه ورتو  ( kamezh (ghad)gal mikha vortu )

غربال او به میخ افتاده است.

کنایه از : پیری و زمین گیری و پای لب گور است.

 

*کیه خرس و بادیه مس   ( kiya kherso badiya mes )

خانه خرس و کاسه مس

کنایه از : بی نوایی و بی چیزی و فقر است.

 

*گا از گاسون گرم ننالو  (ga ez gassune garm nadnalu )

گاو از اصطبل یا طویله گرم نمی نالد.

کنایه از : آرامش و آسایش

 

*گرز  ادگو خورد پهلوون بو  ( gorz edgu khorande pahlevun bu ) 

گرز باید در خور پهلوان باشد.

کنایه از : کبوتر با کبوتر باز با باز همجنس با همجنس کند پرواز

*بشتان تپاله جمع کران گاه مین اوژ چرنا
bashtan tepala gam keran . gava mine ovash chorkn
رفتم که دنبال گاوها فضله هایشان را جمع کنم گاوها رفتند توی آب تپاله کردند.
کناه از اینکه به هر کاری دست میزنم اگه طلا هم باشه خاکستر میشه بد شانسی را میرسونه.

*گا هاما شیر هاندو . اما موشالاه به چرژ
gave ma shir nemidhad. amh moshala fi shashesh.
کنایه از کارهای انجام شده به دون نتیجه اما پر زحمت و یا پر ضرر

*لقمه قد دانت ورگیر  ( loghma ghadde danet var gir ) 

لقمه به اندازه دهنت بردار

کنایه از : هر کاری را به اندازه توانایی و قدرت انجام دادن.

 

*ما شی اول نبه  ( ma shiye evvel nabe ) 

ماه شب اول نباش

کنایه از : زود رفتن و وفا نداشت است.

 

*مال مون اسخون مارو ، از همه حلقی نشو زیر

( male mun essekhune maru ez hame helghi nashu zhir )             

مال و ثروت من استخوان مار است از هر گلویی پایین نمیرود.

کنایه از : مال مردم نخوردن و حق را به حقدار دادن است.

 

*ماما چه  گه دوتا گنو سر وچه خل گنو

( mama che ge dota genus are vecha kholle genu )            

ماما ( قابله ) که دوتا شود سر بچه کج در می آید .

کنایه از : دخالت های بی جا و فضولی های بی مورد است.

*قیمت گنو  ghiomat geno

قیامت شده

کنایه از : انجام و وقوع کارهای غیر عادی است.

 

*کرکه بومه مثل کیکه را بشو راه هشتن خوژجی یادژ واشه

(karka buma mesle keyka rabashu ra heshtan khuzh ji yadezh vasheh )

آن مرغ آمد مثل آن کبک راه برود راه رفتن خودش را هم فراموش کرد.

کنایه از ک تقلید کورکورانه است.

 

*کف دس گه می ندارو چژ بیکرنده

( kafe das ge minadaru chezh bid kerendeh )

*کف دست که مو نداره چه کارش می کنند .

کنایه از : بی پولی و بی نوایی و فقر است.

 

*کل گورد دیده کره  (kele gured diyad kere )

کنایه زا : آماده بودن برای مردن است.

*صد تا چاقو او سازو یکیژ دسه ندارو   

( sadta chaghu ed sazu yekizh dasta nadaru )         

صد تا چاقو می سازد یکی از آنها دسته ندارد.

کنایه از : دروغ گویی و بدقولی و انجام ندادن کار است.

 

*عبدالله ملا  نه شه وختی جی اشه جمعه شه

( abdolla molla nadshe vakhtiji eshe joma she )     

عبدالله مکتب ( مدرسه ) نمی رفت وقتی هم که می رفت جمعه می رفت.

کنایه از : وظیفه نشناس و کارا رابه موقع و برعکس انجام دادن است.

 

*عسب پیش کشی دندونش ورنش مارنده 

( asbe pish keshi dandunezh vernatesh marendeh )       

اسب پیش کشی دندانش را نمی شمارند.

کنایه از : کاری را که هنوز انجام نشده را روی آن حساب نکن.

 

*غلا جیغه  (ghela jigha)   

نوعی کلاغ که همواره فریاد می کشد.

کنایه از : اشخاص پر سر و صدا و فریاد زننده را گویند.

*سلته از پا غلا ورگیر    ( salta ez pa ghela vargir )

نردبان را از پیش پای کلاغ بردار

کنایه از : بی نیازی است .

 

*سواره حبر از پیاده ندارو     ( sowara khebarez piyada nadaru )

سواره خبر از پیاده ندارد .

کنایه از : غفلت و بی خبری است.

 

سو سرخ واس دس چلاغ خبو    ( sowe sorkh vasse dasse cholagh khebu )

سیب سرخ برای دست شکسته یا علیل خوب است.

کنایه از : نا آگاهی در ارزشمندی و ارزش نهادن است.

 

سید اگر پاشنی گیژ جی تلابو خمس بژرسو 

                  ( seyyed ege pashni giyazhie talabu khomsbezh resu )                    

سید اگر پاشنه گیوه اش هم طلا باشد خمس به او می رسد .

کنایه از : استحقاق و سزاواری است.

 

صد بار بموات ایزن نکر ، ریسمون کین سیزن نکر

                  ( sad bar bamvatizan naker resmun kine sizan naker )                

صد بار گفتم اینطور نکن ، نخ به ته سوزن نکن

کنایه از : دخالت نابجا و فضولی و است.

دیدی یو گه از همه هل بخاری  یا اشو بالا

                      ( didyu ge ez hama hol bokhariya eshshu bala ) 

دودی است که از سوراخ همه بخاری ها بالا می رود .

کنایه از : مردن برای همه است .

 

ریگ مینه کیشش درو   ( rig mine keyshesh  deru )

ریگ در کفشش می باشد

کنایه از : نادرست و متقلب بودن ، مانند جنسش خرده شیشه دارد.

 

زورژ به  خره نررسو پالونز ورگیرو  

               ( zurezh be khara nar-resu palunezh vere giru )   

زورش به خر نمی رسد پالانش را بر می دارد .

کنایه از : برادر را به جای برادر ازردن و کشتن است ، یا دوست را به جای دشمن گرفتن است.

 

سرت مین آخور گامیش نکر    ( saret mine akhore gamishnaker )

سرت را به اخور گاومیش نکن

کنایه از : ستیز نکردن و در نیفتادن با بالاتر از خود است.

 

سلام لر بی طمع نی  ( selame lor bie tema ney )

سلام لر ، بی طمع نیست.

کنایه از : منظور و مقصود خاص داشتن است.

 

خرم بزو خر کری    ( kheram bezoo khar kori )

خرم کره خر دیگری زائیده است.

کنایه از : اضافه شدن کاری بر کار دیگر یا مشکلی بر مشکلات دیگر اضافه شده است .( در فارسی می گویند گاومون زائید )

 

دریا به زبون اسبه ( اسپه ) نجس نگنو ( derya be zebbune esba nejes negenu )   

دریا به زبان سگ نجس نمی شود.

کنایه از : آثر نبخشیدن حرف و سخن بی مورد درباره کار صحیح است.

 

دس به زانی خود بگیر بواژ یا علی ( das be zani khod bagir bevazh ya ali )

دست به زانوی خود بگیر بگو یا علی

کنایه از : عزت نفس است.

 

دعوا آسه بزن ندارو  ( da va ase bezan nadaru )

دعوا آهسته بزن ندارد.

کنایه از  : جدی بودن در دعوا و مدافعه و هر کاری استو ( در دعوا حلوا خیر نمی کنند هر بلایی سر آدم بیاید دعوا است )

 

دل دل کشو کپه گل کشو    ( del dele keshu keppa gel keshu )

دل ، دل را می کشد و سبد ، گل را می کشد .

کنایه از : دل به دل راه داره

تیتژ ملیچ بژ خورتی               ( titezh melich bezh khortey )

توتش را گنجشک خورده است.

کنایه از نام کسی به بدی مشهور باشد ، رسوایی

 وح که تیت ملیچ خورته ی من            گر چنگ و نوک قلا گفتی

 

ج و ب ( کوله و کز )              ( jellez _ o_ bellez )

ج و ب ، سوختن و ساختن

کنایه از : غم و غصه زیاد داشتن

کوله و کزم نکر ایچرخ مثل چنبره      ویش از این نمجرنه و در فکر آزارم نبه

 

چسنک به وچژ بیات : مانی قربون دس و پا اسپیدد گنان

          ( chosonaka be vechazh biat : mani ghorbone das o pa espided genan )

چسنک ( خرچسنونه ) به بچه اش گفت : مادر قربون دست و پای شفیدت بشوم

کنایه از : هر کس بچه و فرزند خود را هر قد بد و زشت باشد . خوب و زیبا می بیند و نزد او عزیز است .

 

چرای گه بیه کیه روا وو به مسچد حرومو

                                        ( cheraee ke be kiya revaoo be mechched haroomoo)

چراغی که به خانه رواست به مسجد حرام است.

کنایه از : افراط و تفریط است.

 

چژ و مثل خرس تیر خورته وو       ( chezhoo mesle kherse tir khortaoo )

او را چه می شود مانند خرس تیر خورده است.

کنایه از : عبوس روی و ترش و عصبانی بودن است.

 

پدر بیامرز یک عباسی ژگو جواب سلام وادو

                                      Pedar biamorz yag abassi jegu ta juvab selam vado        

پدر بیامرز یک عباسی می خواهد تا جواب سلام بدهد.

کنایه از : افاده و تفاخر و دیگران را به حساب نیاوردن و هیچ شمردن است .

 

 پرسش شی اول قبر از همسا اد کرنده       porsesh she evvale ghebr ez homsa ed kerendeh

پرسش شب اول قبر را از همسایه می کنند .

کنایه از : مهربان بودن و رسیدگی و نیکی به همسایه است.

  

تا کلاد گرنه شنبه وو      ta kalad gerne senba ruo

تا کلاهت را بگردانی شنبه است.

کنایه از : به سرعت گذشتن زمان است.

 

تپال گا   teppale ga  

تپاله و پهن گاو

کنایه از : آدم شل و بیحال و تنبل

 

تپنه    tepena

تشک چه ای وصله وصله که آنرا از پارچه های کهنه می سازند و بسیار زخیم است.

کنایه از :‌افراد چاق و تنبل است.

او لمبو        ow lembu

آب لمبوه

کنایه از : خراب شدن میوه و له شدگی هر چیزی

 

ای گور سیاه کن   ey gur siakon

ای گور سیاه کن ( در فارسی هم همان معنی را می دهد )

کنایه از : فرزند ناخلف است .

 

بر هله در بند.  Bar hola darbend     

در سوراخ را ببند.

کنایه از : دهان بستن و سخن نگفتن است.

 

بمتونه   bamtone      

مرا بتابان – تاب بده

کنایه از : ایجاد ناراحتی و رنج دادن است ، مرا آزار ده ، رنج ده.

 

بوبام گنی ( بابام گنی )    bubam geni   ( babam geni )   

بابام شوی

کنایه از : قربون و صدقه رفتن است.

 

بوجار لنجون      bujar lenjun     

شخصی که به وسیله حرکت باد گندم پاک می کند.

کنایه از : آدمی است که از هر طرف باد بیاید باد می دهد ، با هر کسی موافق بودن و همراه بود . ( هر کس موفق تر باشد طرف آن کس هست )

اندی جیک جیدوو گه از حد ردو   endi jik jidov gee hadd raddu

اینقدر جهود است که از حد گذشته است.

کنایه از :‌خسیس بودن است

 

اندی چراژ منبر برتی تا خدا پیرژ هیدو  endi cheraje menbar berti ta khoda pireje hidow

آنقدر چراغ به منبر برده است تا خدا پسرش داده است

کنایه از :نذر و نیاز کردن به درگاه خداوند است .

 

اندی دو غازی نبه   endi do ghazi nabe  

اینقدر دو غازی نباش

کنایه از : بخیل و خسیس بودن است .

 

او تک دماغ   ow tok domagh   

آب نوک بینی

کنایه از : بی ارزش بودن و رسوایی و فضیحت است.

 

او تک دماغ خلقه بهر کو کفتان                      چو ورف فسیلی دم پارو کفتان

شی و رو خنده زار مردم و او تک دماغی         به تقصیری گه چندی باتو هاچسان و را بشتان

 

اسپه که پیر کنو ریش خنده گرگ گنو

Espa ge pire genu rishkhendeh gorg genu                                                

سگ که پیر می شود مسخره گرگ می شود .

کنایه از : افراد محترم و با اطلاع و سالخورده مورد تمسخر افراد جوان و نادان قرار می گیرند .

 

این اشتر بر کیه همه در خسو

In oshtora bar kiye hame dar khoso                                         

این شتر جلوی خانه همه می خوابد .

کنایه از : مردن برای همه هست و اینکه گاهی مردن نیست بلکه تمامی مسائلی که عمومیت دارد و برای همه اتفاق می افتد.

 

افتو قد کوه  ofto ghad qu        

افتاب قد کوه

کنایه از : پیری و هرچیزی که رو به اتمام است .

 

اگر ژون بکاشت سوز ژ نکرت

Egarejon bakasht sozej nakert                             

( اگر ) را کاشتند سبز نشد .

کنایه از : تکه کردن به احتمالات در زندگی است .

 

اگر بیکاره اوه بیکر مینه جونه بکود

Ega bikarah ova biker mineh jevaneh bakod                        

اگر بیکاری آب را در هاون  بکوب

کنایه از : بیکاری و کاری بیهوده کردن است .

اجاق کور          Ojag kur

اجاق خاموش

کنایه از : بی فرزندی ، عقیمی و نازایی است .

 

از آتیش خاکستر عمل اچو       az ates xakessar  amal eccu

از آتیش خاکستر به عمل می آید .

کنایه از : پدری دانا و کاردان و بالیاقت که پسری بی عرضه و نالایق دارد.

 

از ایر اسپید بترس گه سر به تو دارو      ez eyre espid baters ge sar betu daru